Arbowet

Bron: rijksoverheid.nl

De ARBO-wet geldt niet voor vrijwilligersorganisaties. Dat is zo sinds 2005. Vrijwilligers zetten zich onbetaald voor de organisatie in en moeten natuurlijk wel veilig hun werk kunnen doen. Dit is ook zo vastgelegd in het burgerlijk wetboek. Als organisatie heb je dan ook wel een zorgplicht voor de vrijwilligers.

Alhoewel het niet altijd verplicht is een RI&E op te stellen, is het wel handig kritisch naar de risico’s van het werk te kijken en voorzorgsmaatregelen te nemen. Daarbij kan je ook kijken naar veiligheid op het gebied van grensoverschrijdend gedrag.

Wel Arbo bij ernstige risico’s

Arbovoorschriften blijven wel van toepassing als er sprake is van ernstige risico’s voor de gezondheid en veiligheid van de vrijwilligers. De arbo spreekt van ernstige risico’s als vrijwilligers werken:

– met gevaarlijke stoffen en biologische agentia;
– op hoogte (boven de 2,5 meter);
– met grote fysieke belasting (incl. het werken onder hoge druk);
– met geluidsbelastingen (boven 85 dB);
– met onveilige en niet deugdelijke arbeidsmiddelen;
– met hijs- en hefwerktuigen;
– op een bouwplaats;
– onder extreme temperaturen.

Bij het werken met gevaarlijke stoffen en biologische agentia blijft een RI&E verplicht. Voor de andere aangegeven risico’s is het voldoende om middels veiligheidsinstructies, voorlichting en het beschikbaar stellen van beschermingsmiddelen ervoor te zorgen dat vrijwilligers hun werk veilig kunnen doen. In het Arbeidsomstandighedenbesluit staat precies beschreven wat men onder de specifieke risico’s verstaat en aan welke normen u moet voldoen. In artikel 9.5a van dit besluit kunt u lezen welke artikelen verplicht zijn voor vrijwilligersorganisaties.

Arbeidstijdenwet

De Arbeidstijdenwet geldt niet voor vrijwilligers van 18 jaar of ouder.

Vrijwilligers van 16 of 17 jaar mogen geen arbeid verrichten tussen 23.00 uur en 06.00 uur.

Voor kinderen van 15 jaar en jonger die vrijwilligerswerk doen, gelden dezelfde regels als voor (lichte) arbeid waarvoor ze betaald worden. Zo mogen kinderen van 13, 14 en 15 jaar alleen buiten schooltijd lichte, niet-industriële hulparbeid verrichten. Deze voorwaarden gelden ook ten aanzien van het vrijwilligerswerk.

(Vrijwilligers)werk voor 13- of 14-jarigen

(Vrijwilligers)werk voor 15-jarigen

Wat houden veilige en gezonde arbeidsomstandigheden in?

https://www.arboportaal.nl/onderwerpen/themas/veiligheid-op-het-werkIn het algemeen komt dit er op neer dat vrijwilligers veilige toegang tot de werkplek hebben en deze, ook in geval van nood, veilig kunnen verlaten, dat de werkplek zodanig is ingericht dat er veilig gewerkt kan worden en dat er voorlichting en veiligheidsinstructies worden gegeven zodat materiaal en werktuigen veilig gebruikt worden. Ook de aanwezigheid van persoonlijke beschermingsmiddelen zoals veiligheidsbrillen en beschermende kleding vallen hieronder. Om geen onnodige risico’s te lopen, is het verder belangrijk om ook de duur van het vrijwilligerswerk in de gaten te houden. Vrijwilligers die immers lange tijd achter elkaar voor de organisatie in touw zijn, kunnen steken laten vallen waardoor zij de veiligheid in gevaar kunnen brengen. Wees hier alert op en spreek mensen er ook op aan. Meer informatie over veilige arbeidsomstandigheden en vrijwilligerswerk vindt u ook via Arboportaal.

Goed arbeidsklimaat met gemotiveerde vrijwilligers

Iedere vrijwilligersorganisatie wil natuurlijk ongelukken en aansprakelijkheidskwesties voorkomen. Daarnaast dragen veilige arbeidsomstandigheden ook bij aan een goed imago van de organisatie. Vrijwilligers zullen zich immers meer serieus genomen voelen als de organisatie zorg besteedt aan een veilige en prettige werkomgeving. Om te voorkomen dat de aandacht voor arbeidsomstandigheden naar de achtergrond verdwijnt, is het goed om een intern arbobeleid op te stellen. Met de volgende stappen gaat u op zorgvuldige wijze aan de slag met het arbobeleid en zorgt u ervoor dat het organisatiebreed wordt gedragen:

1.Bespreek veilig vrijwilligerswerk in het bestuur
2.Kies een coördinator arbobeleid
3.Inventariseer samen met betrokken vrijwilligers de mogelijke risico’s en maatregelen
4.Maak een overzicht van de uitkomsten van deze gesprekken en stel prioriteiten
5.Stel met het bestuur vast welke risico’s en welke maatregelen worden aangepakt.
6.Verspreid de uitvoeringstaken onder betrokken vrijwilligers
7.Zorg dat mensen hun afspraken nakomen
8.Leg de risico’s en getroffen maatregelen op papier vast. Bijvoorbeeld in het huishoudelijk reglement.

Aansprakelijkheid

Met een zorgvuldige inventarisatie en aanpak van risico’s en het vastleggen van zaken op papier is de kans veel kleiner dat u als werkgever iets te verwijten valt. Maar ondanks alle inspanningen kan er toch wel eens wat mis gaan. Vergeet daarom ook nooit een goede aansprakelijkheidsverzekering af te sluiten. Gemeente De Ronde Venen heeft voor haar vrijwilligers een aansprakelijkheidsverzekering afgesloten. Hier (link naar hoofdstuk vrijwilligersverzekering) kunt u daarover meer vinden.

Controle arbeidsinspectie

Ook als uw organisatie niet RI&E-plichtig is, kan de arbeidsinspectie komen controleren. Zij zullen dan alleen kijken of de arbeidsomstandigheden veilig zijn en of alles goed geregeld. Zij zullen niet bekijken of je alles goed hebt opgeschreven.